Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń. Powszechnie narodziny dziecka kojarzone są ze stanem spełnienia i radości. Okres poporodowy zazwyczaj jest dla kobiety i dziecka czasem szczególnego zainteresowania i wsparcia ze strony rodziny. 20 marca 2020 r. w Polsce został ogłoszony stan epidemii. Pandemia COVID-19 i lęk przed zarażeniem znacząco wpływają na funkcjonowanie społeczeństwa, również w zakresie relacji z bliskimi. POLECAMY Macierzyństwo jest związane z koniecznością przystosowania się do nowej roli. Noworodek wymaga stałej opieki i pielęgnacji, a także szczególnego nadzoru służby zdrowia nad pojawiającymi się niepokojącymi objawami i zaburzeniami zachowania. Dla wielu kobiet jest to czas związany z przeżywaniem negatywnych, trudnych do opisania emocji, które jednocześnie często są skrywane z powodu ogólnego braku akceptacji dla takich uczuć w okresie połogu. Kiedy taki stan utrzymuje się przez dłuższy czas, a kobieta dodatkowo doświadcza innych objawów uniemożliwiających jej właściwe funkcjonowanie w nowej roli, prawdopodobnie występują u niej zaburzenia emocjonalne okresu poporodowego, które mogą przybierać różne formy i nasilenie. Powszechnie uważa się, że samo zagrożenie epidemiczne może podwyższać poziom odczuwanego niepokoju i stresu. Są to wskaźniki wpływające na częstotliwość występowania i nasilenie zaburzeń emocjonalnych okresu poporodowego [1–3]. ZALECENIA DOTYCZĄCE OPIEKI NAD MATKĄ I DZIECKIEM W CZASIE PANDEMII W związku z ryzykiem przenoszenia wirusa SARS-CoV-2 przez pacjentki i ich bliskich Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca w miarę możliwości korzystanie ze zdalnych form opieki medycznej. W przypadkach gdy konieczny jest bezpośredni kontakt z lekarzem, konieczne jest stosowanie środków bezpieczeństwa, takich jak maseczki i płyny dezynfekujące. Podczas wizyt lekarskich obecność partnera lub innej osoby towarzyszącej w gabinecie oraz poczekalni jest niedozwolona. Zgodnie z rekomendacją Głównego Inspektora Sanitarnego zawieszono także możliwość odwiedzin pacjentów przebywających w szpitalu. Dotychczas nie występował arbitralny zakaz porodów rodzinnych, wymagają one jednak uzyskania zgody kierownika placówki medycznej oraz zapewnienia indywidualnej sali porodowej wraz z oddzielnym węzłem sanitarnym, co w Polsce jest możliwe głównie w prywatnych klinikach. W okresie poporodowym zaleca się odbywanie wizyt z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, a rutynowe wizyty kontrolne w poradni dla dzieci zdrowych zostały zawieszone. W przypadku aktywnej infekcji COVID-19 opiekę położniczą nad kobietą przejmuje placówka wskazana do opieki nad zarażonymi pacjentami. Zostaje ona wyznaczona przez wojewodę i musi posiadać oddział położniczy. Najnowsze badania wykazują niskie ryzyko śródporodowej transmisji wirusa SARS-CoV-2, w związku z czym zaprzestano stosowania cesarskiego cięcia u wszystkich zarażonych pacjentek. Zalecenia dotyczące opieki nad noworodkiem pacjentki z podejrzeniem COVID-19 do niedawna obejmowały izolację dziecka od matki do czasu potwierdzenia braku zakażenia, tym samym nie dopuszczając możliwości kontaktu „skóra do skóry”. Najnowsze zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego uzależniają decyzję o izolacji od stanu zdrowia matki i dziecka oraz decyzji kobiety odnośnie do sprawowania opieki nad noworodkiem przy zachowaniu środków ostrożności. Do tej pory wirus SARS-CoV-2 nie został wykryty w pokarmie, w związku z czym zalecane jest karmienie piersią przy zachowaniu innych środków zapobiegających transmisji [3, 4]. SMUTEK POPORODOWY (BABY BLUES) Najnowsze publikacje podają, że ok. 90% kobiet przeżywa macierzyństwo inaczej, niż przewidywały, i rzeczywistość nie jest tożsama z ich oczekiwaniami. Stwierdza się, iż zaburzenia emocjonalne występują w tym czasie zdecydowanie częściej niż w innych okresach życia, częściej po porodzie niż w trakcie ciąży [5, 6]. W 1984 r. Hopkins, Marcus i Campbell wyodrębnili trzy postacie klinicznych stanów depresyjnych okresu połogu: przygnębienie poporodowe – smutek poporodowy, depresję poporodową i psychozę poporodową. Obecnie do szeregu poporodowych zaburzeń nastroju dodaje się hipomanię poporodową. W obowiązującej dotychczas Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z porodem były oznaczane kodem F53. W ICD-11 zaburzeniom bez objawów psychotycznych przypisano kod 6E20, osobno oznaczając kodem 6E21 zaburzenia z występującymi objawami psychotycznymi. Smutek poporodowy (postpartum blues, maternity blues, baby blues, baby blues syndrome) dotyczy aż 50–85% kobiet [7]. Rozwija się po dwóch–pięciu dniach od porodu i ustępuje samoistnie po mniej więcej dwóch tygodniach. Można go zatem traktować jako zmianę typową. Największe nasilenie jego objawów obserwuje się w czwartym–piątym dniu jego trwania. Do objawów syndromu baby blues zalicza się: umiarkowane obniżenie nastroju, niestabilność emocjonalną, płaczliwość, drażliwość, zwiększoną wrażliwość na bodźce, uczucie zmęczenia i wyczerpania, trudności z koncentracją uwagi, zaburzenia snu, zmniejszenie łaknienia, niekiedy także uczucie wrogości wobec ojca dziecka. Smutek poporodowy nie skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu i nie wymaga leczenia. W czasie połogu istotne jest zapewnienie matce odpowiedniego wsparcia i zrozumienia. Dotychczas obecność bliskich kobiety rodzącej była ważnym elementem systemu wsparcia emocjonalnego oraz opieki poporodowej w trakcie pobytu w szpitalu. W okresie stanu epidemicznego szpitale wprowadziły zakaz odwiedzin oraz uczestniczenia osób trzecich przy porodzie. Zaobserwowano także braki kadrowe w służbie zdrowia w związku z zachorowaniem lub obowiązkową kwarantanną lekarzy i pielęgniarek. W połączeniu czynniki te znacząco zmniejszyły możliwość uzyskania wsparcia w okresie poporodowym. Objawy smutku poporodowego na ogół stopniowo i samoistnie ustępują, jest on jednak ważnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi depresji poporodowej [1, 7, 8]. DEPRESJA POPORODOWA Najnowsze badania wskazują, że ok. 10–30% położnic cierpi na depresję poporodową, która pojawia się cztery–osiem tygodni po porodzie, a według niektórych autorów nawet do trzech miesięcy po porodzie. Trwa ok. sześciu miesięcy. Od innych zaburzeń afektywnych i depresyjnych odróżnia ją obecność myśli i emocji dotyczących relacji z dzieckiem. Prawdopodobieństwo jej wystąpienia rośnie, jeśli u kobiet w wywiadzie stwierdza się depresję (do 25%), syndrom baby blues lub depresję okołoporodową (do 50%). W okresie pandemii COVID-19 liczba kobiet uzyskujących w testach wyniki wskazujące na wystąpienie depresji poporodowej wzrosła o 25,7%. Zaobserwowano także znacząco większą liczbę położnic odczuwających średni i wysoki poziom niepokoju – 72% w porównaniu do 29% przed pandemią [8]. Zgodnie z klasyfikacją ICD-10 depresji poporodowej przydzielany jest najczęściej kod F53 — zaburzenia psychiczne związane z połogiem, występujące w ciągu pierwszych sześciu tygodni po porodzie, niesklasyfikowane gdzie indziej — lub, w zależności od stanu matki, kod określający zaburzenia nastroju: F30–F39 [9]. Zarówno według klasyfikacji DSM-5, jak i według ICD-10 depresja poporodowa pojawia się w ciągu pierwszych tygodni po urodzeniu dziecka, dodatkowo DSM-5 zawiera określenie „z początkiem okołoporodowym”, co pozwala wliczyć również okres ciąży. W nowej klasyfikacji ICD-11 depresja poporodowa ujęta jest w kategorii: zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z ciążą, porodem i połogiem, nigdzie indziej niesklasyfikowane. Ta kategoria jest zdefiniowana jako „syndrom związany z ciążą lub połogiem (rozpoczynającym się w ciągu ok. 6 tygodni po porodzie), który obejmuje istotne cechy psychiczne i cechy zachowania, ale nie spełnia wymagań diagnostycznych żadnych specyficznych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania” i można rozróżnić kliniczne objawy z objawami psychotycznymi lub bez nich. Wielu badaczy i klinicystów zajmujących się tą tematyką podkreśla jednak, że epizod depresji może pojawić się nawet w ciągu pierwszego roku od porodu [6, 10]. Leczenie farmakologiczne jest standardowym postępowaniem przyzdiagnozowanej depresji poporodowej. Środki przeciwdepresyjne są lekami psychotropowymi o różnych mechanizmach działania. Depresja poporodowa ma złożoną etiologię. Na jej powstawanie w różnym stopniu składają się czynniki zarówno biologiczne, jak i psychologiczne. Istotną rolę odgrywa również osobowość kobiety i wykorzystywane przez nią strategie radzenia sobie z problemami oraz stresem [1, 5, 6]. Wśród czynników zwiększających ryzyko wstępowania depresji poporodowej wyróżnia się: wcześniejsze epizody depresji, stresujące doświadczenia życiowe, niskie poczucie własnej wartości, brak wsparcia społecznego, konfliktowe relacje partnerskie, niski status ekonomiczny, niepokój oraz stres w okresie ciąży, samotne macierzyństwo, stres związany z opieką nad dzieckiem, temperament dziecka, smutek poporodowy, nieplanowaną lub niechcianą ciążę, ciążę wysokiego ryzyka. Formaniak i współpracownicy w swoich badaniach wykazują, że depresja poporodowa występuje u kobiet, które ukończyły ciążę porodem siłami natury, oraz tych po cesarskim cięciu – jednak w grupie pacjentek po cesarskim cięciu obserwuje się częstsze objawy depresji. U pacjentek po porodzie fizjologicznym z kolei występuje zmęczenie fizyczne, które może powodować poczucie zaniedbania potrzeb dziecka [1, 12–15]. Do objawów depresji poporodowej zalicza się: obniżenie nastroju, przygnębienie występujące przez większą część dnia, spadek zainteresowań, obniżenie odczuwania przyjemności z większości i/lub ze wszystkich form aktywności, zmniejszenie lub wzrost apetytu, nadmierną senność lub bezsenność, trudności z zaśnięciem, zamartwianie się sytuacją zdrowotną niemowlęcia, opieką nad nim, przebiegiem karmienia piersią, uczucie bezwartościowości bądź nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy, przekonanie o braku predyspozycji do bycia matką, zmęczenie lub poczucie braku energii, słabą koncentrację uwagi lub trudność w podejmowaniu decyzji, nawracające myśli o śmierci, myśli i plany samobójcze, próby samobójcze, odczuwanie wrogości do własnego dziecka oraz myśli o jego skrzywdzeniu [5]. Poczucie zagrożenia zarażeniem SARS-CoV-2, a także postępowanie zgodnie z wytycznymi dotyczącymi zachowania dystansu społecznego oraz stosowania środków ochrony mogą negatywnie wpływać na funkcjonowanie społeczne kobiet w okresie poporodowym, a także na ich myśli i emocje. W okresie pandemii u większości kobiet zaobserwowano spadek aktywności fizycznej, która jest uznawana za czynnik zapobiegający wystąpieniu zaburzeń emocjonalnych okresu poporodowego [16]. Depresja poporodowa ma złożoną etiologię. Na jej powstawaniew różnym stopniu składają się czynniki zarówno biologiczne, jak i psychologiczne. Istotną rolę odgrywa również osobowośćkobiety i wykorzystywane przez nią strategie radzenia sobie z problemami oraz stresem. Depresja może negatywnie wpływać na tworzącą się więź pomiędzy matką z dzieckiem. W dodatku może ona pośrednio wpływać na rozwój dziecka. Położnice w depresji oraz ich dzieci są narażone na niekorzystne stany emocjonalne. Badacze wykazali, że niemowlaki matek zmagających się z depresją poporodową mają wyższe tętno i wyższy poziom kortyzolu we krwi. Badacze z Włoch zaobserwowali niższą masę urodzeniową wśród dzieci urodzonych w trakcie pandemii COVID-19, zwracają jednak uwagę na konieczność przeprowadzenia badań na większą skalę w celu potwierdzenia zachodzenia zjawiska. Przed pandemią zauważono również, że kobiety, u których wystąpiły objawy depresji, rzadziej przychodzą po porodzie na wizyty kontrolne: ginekologiczne, pediatryczne i szczepienia. Miejsca świadczenia usług medycznych oraz kontakt z przedstawicielami służby zdrowia może być postrzegany jako niosący wyższe ryzyko przenoszenia wirusa SARS-CoV-2, w związku z tym istnieje ryzyko ograniczenia chęci uczęszczania na wizyty lekarskie i psychoterapeutyczne wśród położnic [6, 8, 11, 12, 16]. Leczenie zaburzeń depresyjnych u kobiet w okresie poporodowym wymaga indywidualnego podejścia. Zgodnie z rekomendacjami opracowanymi w ramach realizacji Programu zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016–2020 depresja poporodowa o łagodnym i umiarkowanym nasileniu może być z powodzeniem wykrywana i leczona na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej (lekarz rodzinny, pediatra, ginekolog). Skierowanie do psychiatry jest wskazane, kiedy pojawiają się myśli samobójcze i/lub o skrzywdzeniu dziecka, w przypadku ciężkiej postaci depresji, niepowodzenia leczenia albo podejrzenia choroby afektywnej dwubiegunowej bądź psychozy [17]. W leczeniu depresji poporodowej stosowane są środki farmakologiczne oraz psychoterapia, która ma zastosowanie w przypadkach o lekkim i umiarkowanym nasileniu. Ogromne znaczenie ma w tym kontekście również wsparcie ze strony rodziny. Osoby poddane kwarantannie lub samoizolacji doświadczają lęku, złości, smutku, poczucia winy oraz dezorientacji. Odczucia te nie tylko mogą stanowić szczególne wyzwanie dla kobiety w okresie poporodowym, ale także mogą wpływać na dostępność i poczucie wsparcia w sytuacjach, gdy izolacji poddane są osoby z rodziny położnicy [16]. Smutek poporodowy nie skutkuje zaburzeniami w funkcjonowaniu i nie wymaga leczenia. W czasie połogu istotne jest zapewnienie matce odpowiedniego wsparcia i zrozumienia. Leczenie farmakologiczne jest standardowym postępowaniem przy zdiagnozowanej depresji poporodowej. Środki przeciwdepresyjne są lekami psychotropowymi o różnych mechanizmach działania. Do najbardziej znanych rodzajów zalicza się trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne (TLPD) i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny [5]. Karmienie piersią może być czynnikiem wpływającym na decyzję o przyjmowaniu farmaceutyków, natomiast barierami przed podjęciem psychoterapii mogą być stygmatyzacja, brak dostępności wykwalifikowanego terapeuty, zobowiązanie czasowe, koszty i wymogi opieki nad dzieckiem, a w trakcie pandemii – lęk przed ekspozycją na COVID-19 [3, 16, 19]. PSYCHOZA POPORODOWA Psychoza poporodowa (połogowa) jest rzadką chorobą. To najcięższa postać zaburzenia depresyjnego wśród tych występujących po porodzie. Występuje u 0,1–0,2% kobiet. Jej rozwój jest gwałtowny i ma miejsce najczęściej w ciągu pierwszego miesiąca po porodzie. Obraz psychopatologiczny jest mieszany. Często psychoza poporodowa przypomina zaburzenie afektywne dwubiegunowe lub zespoły zaburzeń świadomości – majaczeniowe. Początkowo pojawiają się zaburzenia snu, zaburzenia łaknienia, pobudzenie, drażliwość, dysforia, unikanie kontaktów z dzieckiem lub niepodejmowanie opieki nad nim. W późniejszym okresie pojawiają się urojenia i omamy dotyczące zrobienia krzywdy sobie bądź dziecku, niezrozumiałe zachowania, wypowiadanie treści o charakterze urojeniowym. Czasami u chorych stwierdza się zaburzenia świadomości, halucynacje, dezorientację, niepokój ruchowy oraz myśli samobójcze [1]. Na czynniki ryzyka wystąpienia psychozy poporodowej składają się: pierwszy poród, choroba psychiczna w rodzinie, choroba psychiczna przebyta przez kobietę już wcześniej. Choroba ta wymaga szybkiej interwencji, najczęściej hospitalizacji, ponieważ niesie ona realne zagrożenie dla życia i zdrowia matki i dziecka. W skrajnej postaci psychozy poporodowej istnieje ryzyko samobójstwa, dzieciobójstwa lub samobójstwa rozszerzonego. W takiej sytuacji konieczne jest umieszczenie chorej w zamkniętym oddziale psychiatrycznym. Leczenie psychozy połogowej polega na podawaniu neuroleptyków. Po ustąpieniu objawów i wypisie ze szpitala kobieta wymaga regularnego kontaktu z psychiatrą i obserwacji, ponieważ psychoza połogowa może być początkiem przewlekłego procesu chorobowego. Badania dowodzą, że w 90% przypadków psychoza poporodowa powtarza się przy każdym następnym porodzie [1, 17]. HIPOMANIA POPORODOWA Hipomanię poporodową (postpartum hypomania, baby pinks) obserwuje się zazwyczaj w pierwszym dniu po porodzie, ze zwiększonym ryzykiem jej pojawienia do kilku następnych dni. Częstość występowania tego zjawiska wynosi ok. 10–20%. Powszechnie wiadomo, iż narodziny dziecka wywołują normalną i fizjologiczną euforię – radość i szczęście. W przypadku hipomanii poporodowej stan ten przekracza granicę normy. Wśród objawów baby pinks wyróżnia się: znaczne nieadekwatne wzmożenie nastroju, drażliwość, wielomówność, gonitwę myśli, mnożenie pomysłów, spadek potrzeby snu, trudności w skupieniu uwagi. Zazwyczaj hipomania poporodowa jest zjawiskiem krótkotrwałym i samoistnie ustępującym, z zasady nie wymaga leczenia. Należy jednak pamiętać, że jej występowanie może predysponować kobietę do rozwoju depresji poporodowej [1]. NARZĘDZIA DIAGNOSTYCZNE Do najczęściej stosowanych testów przesiewowych w kierunku depresji poporodowej zalicza się Edynburską Skalę Depresji Poporodowej (Edinburgh Postnatal Depression Scale – EPDS), Kwestionariusz Rozpoznawania Objawów Depresji Poporodowej (Postpartum Depression Screening Scale – PDSS) i Kwestionariusz Zdrowia Pacjenta-9 (Patient Health Questionnaire-9 – PHQ-9). Z uwagi na brak jednoznacznych wskazań dotyczących badań przesiewowych w kierunku depresji poporodowej stosowane są różne skale (tabela 1). Nierzadko używa się dwóch lub więcej narzędzi, aby zwiększyć pewność diagnozy. Wprowadzenie wczesnych badań przesiewowych daje realną szansę na rozpoznanie kobiet z grupy ryzyka oraz tych, u których występują subkliniczne symptomy choroby [17, 20]. Tab. 1. Porównanie testów wykorzystywanych w badaniach przesiewowych Nazwa testu Struktura kwestionariusza Obszar zastosowania Pytania Whooleya (Whooley Questions – WQ) Dwa itemy z odpowiedziami tak/nie, co najmniej jedna odpowiedź twierdząca kwalifikuje do dalszej diagnostyki Ze względu na niskie koszty i prostotę testu zaleca się jego powszechne stosowanie w diagnostyce ryzyka wystąpienia depresji poporodowej. Kwestionariusz Rozpoznawania Objawów Depresji Poporodowej (The Postpartum Depression Screening Scale – PDSS) 35 twierdzeń do oceny w pięciostopniowej skali lub siedem twierdzeń w wersji skróconej Narzędzie samoopisowe zawierające twierdzenia ze sfery poznawczo-emocjonalnej, a także somatycznej. Zostały w nim uwzględnione zaburzenia nastroju związane z okresem poporodowym: utrata poczucia kontroli, osamotnienie, poczucie odrealnienia. Kwestionariusz Zdrowia Pacjenta-9 (Patient Health Questionnaire-9 – PHQ-9) Dziewięć pytań zasadniczych i jedno dodatkowe, skala 0–3, wynik 0–27, > 10 wskazuje ryzyko wystąpienia depresji Test polegający na samoocenie jest krótki, prosty w zastosowaniu oraz ma zadowalające właściwości psychometryczne. Edynburska Skala Depresji Poporodowej (Edinburgh Postnatal Depression Scale – EPDS) 10 twierdzeń z odpowiedziami, którym przypisane jest od 0 do 3 pkt, jako wynik graniczny przyjmuje się od 10 do 13 pkt Samoocena nastroju w poprzedzającym tygodniu za pomocą twierdzeń odzwierciedlających następujące aspekty samopoczucia: anhedonia, poczucie winy, ataki paniki, niepokój, przemęczenie, zaburzenia snu, smutek/ przygnębienie, płaczliwość, myśli samobójcze. Skala Depresji Becka (Beck Depression Inventory – BDI) 21 itemów w skali 0–3, wynik 0–63, wynik pozytywny od 11 pkt Samoocena występowania objawów depresji w okresie tygodnia poprzedzającego badanie. Ze względu na podobieństwa między somatycznymi objawami depresji a fizycznymi dolegliwościami okresu poporodowego zwiększa się ryzyko wystąpienia wyniku fałszywie pozytywnego. Skala Depresji Hamiltona 17 pytań z odpowiedziami punktowanymi od 0 do 4 Skala obserwacyjna zawierająca precyzyjne kryteria, na podstawie których lekarz/ pielęgniarka/ klinicysta ocenia nasilenie objawów depresji. Inwentarz Stresu Rodzicielskiego (Parenting Stress Index – PSI-4) 120 pozycji podzielonych na skale: Rodzic, Dziecko i Stresory Życiowe Skala służy do pomiaru nasilenia stresu rodzicielskiego przy uwzględnieniu cech zarówno rodzica, jak i dziecka. Jest przeznaczona dla rodziców dzieci od jednego miesiąca do 12. roku życia. The Center for Epidemiological Studies Depression Scale (CES-D) 20 pozycji ocenianych od 0 do 3 na podstawie częstotliwości występowania objawów Skala samoopisowa, została stworzona w celu badania populacji ogólnej. Jest doceniana przez badaczy za klarowność stwierdzeń i krótki czas wypełniania. Szpitalna Skala Lęku i Depresji (Hospital Anxiety and Depression Scale – HADS) 14 pozycji ocenianych od 0 do 3 Test służy do rozpoznawania objawów lęku i depresji wśród populacji ogólnej z uwzględnieniem osób cierpiących na dolegliwości fizyczne. Skala wyklucza objawy somatyczne i skupia się na poznawczo-emocjonalnych. Źródło: na podstawie Boyd R., Le H., Somberg R. Review of screening instruments for postpartum depression. Arch Womens Ment Health 2005; 8: 141–153. Leczenie psychozy połogowej polega na podawaniu neuroleptyków. Po ustąpieniu objawów i wypisie ze szpitala kobieta wymaga regularnego kontaktu z psychiatrą i obserwacji, ponieważ psychoza połogowa może być początkiem przewlekłego procesu chorobowego. Badania dowodzą, że w 90% przypadków psychoza poporodowa powtarza się przy każdym następnym porodzie. PODSUMOWANIE Nikła świadomość społeczeństwa w temacie zdrowia psychicznego położnic sprawia, że problemy psychiczne kobiet w okresie poporodowym bywają bagatelizowane. Okres stanu epidemicznego ma szczególny wpływ na funkcjonowanie społeczne zarówno w kontekście dostępności opieki zdrowotnej, jak i ekonomicznych skutków wprowadzanych obostrzeń. Kobiety po porodzie boją się stygmatyzacji i wykluczenia społecznego, a uczucia te mogą się nasilać w związku z zalecaną izolacją. Autorzy niniejszej publikacji nie znaleźli badań, które traktowałyby o wiedzy przedstawicieli zawodów medycznych na temat opieki psychicznej nad kobietą w ciąży i po porodzie. Dostępność badań dotyczących wpływu pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne kobiet w ciąży i okresie poporodowym jest ograniczona przez stosunkowo niedawne pojawienie się kryzysu epidemicznego oraz dynamikę zmian państwowych wytycznych. Istotne zatem wydają się działania popularyzujące wiedzę na temat zaburzeń emocjonalnych oraz dalsze badania wpływu pandemii na zdrowie psychiczne kobiet w okresie poporodowym. Najskuteczniejszą formą profilaktyki jest edukacja. Tematyka zaburzenia stanu psychicznego kobiety po porodzie powinna być poruszana podczas korzystania ze świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej oraz w trakcie zajęć prowadzonych przez szkoły rodzenia. Piśmiennictwo: Fejfer-Szpytko J., Włodarczyk J., Trąbińska-Haduch M. Rozpoznanie sytuacji matek małych dzieci w temacie depresji poporodowej i zaburzeń nastroju. Dziecko Krzywdzone. Teoria, Badania, Praktyka 2016; 15 (3): 91‑116. Kossakowska K. Profilaktyka depresji poporodowej – rola personelu medycznego w rozpoznawaniu czynników ryzyka i symptomów choroby. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2013; 19 (4): 463–468. Davis-Floyd R., Gutschow K., Schwartz Pregnancy, birth and the COVID-19 pandemic in the United States. Medical Anthropology 2020; 39 (5): 413–427. Viaux S., Maurice P., Cohen D. et al. Giving birth under lockdown during the COVID-19 epidemic. Journal of Gynecology Obstetrics and Human Reproduction 2020; 49 (6): 101 785. ISSN 2468-7847. Maliszewska K., Preis K. Terapia depresji poporodowej – aktualny stan wiedzy. Ann Acad Med Gedan 2014; 44: 105–111. Chrzan-Dętkoś M., Dyduch-Maroszek A., Humięcka A et al. Uwarunkowania i konsekwencje depresji poporodowej. Psychoterapia 2012; 2 (161): 55–63. Jaeschke R., Siwek M., Dudek D. Poporodowe zaburzenia nastroju. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2012; 7 (3): 113–121. Davenport Meyer S., Meah et al. Moms are not OK: COVID-19 and maternal mental health. Front Glob Womens Health 2020; 1: 1. Pużyński S., Wiórka J. (red.). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne „Vesalius”, Instytut Psychiatrii i Neurologii. Kraków–Warszawa 2000. Nylen K., Moran T., Franklin C. et al. Maternal depression: A review of relevant treatment approaches for mothers and infants. Inf Ment Health J 2006; 27: 327–343. Field T., Diego M., Largie S. Depressed mothers’ newborns show longer habitation and fail to show face/voice preference. Inf Ment Health J 2002; 23: 643–653. Maliszewska K., Świątkowska M. Ryzyko depresji poporodowej a cechy osobowości i wsparcie społeczne. Polskie przesiewowe badanie obserwacyjne matek 4 tygodnie i 3 miesiące po porodzie. Psychiatr Pol 2017; 51 (5): 889–898. Formaniak J., Kotzbach R., Jaroch A. Analiza wpływu sposobu ukończenia ciąży na stan psychiczny pacjentek. Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia 2008; 1 (2): 134–137. Studniczek M., Borowska-Turyn A., Laudański K. Znaczenie odporności psychicznej oraz karmienia piersią w depresji poporodowej. The importance of resilience and breastfeeding in postpartum depression. Kwartalnik Naukowy 2018; 3 (35): 233–249. Małus A., Szyluk J., Galińska-Skok B. et al. Występowanie depresji poporodowej a jakość relacji w związku. Psychiatr Pol 2016; 50 (6): 1135–1146. Zanardo, V., Manghina, V., Giliberti, L. et al. Psychological impact of COVID-19 quarantine measures in northeastern Italy on mothers in the immediate postpartum period. Int J Gynecol Obstet 2020; 150: 184–188. Dominiak M., Antosik-Wójcińska A., Baron M. et al. Rekomendacje odnośnie do profilaktyki i leczenia depresji poporodowej. Rekomendacje opracowane w ramach realizacji Programu zapobiegania depresji w Polsce na lata 2016–2020. Ministerstwo Zdrowia 2019. Dennis Hodnett E. Psychosocial and psychological interventions for treating postpartum depression. Cochrane Database Syst Rev 2007; 17: 1465–1858. Abreu Stuart S. Pharmacologic and hormonal treatments for postpartum depression. Psychiatr Ann 2005; 35: 568–576. Boyd R., Le H., Somberg R. Review of screening instruments for postpartum depression. Arch Womens Ment Health 2005; 8: 141–153.

Zaburzenia miesiączkowania - przyczyny, objawy i leczenie. Zaburzenia miesiączkowania wywołują niepewność i o. Sposoby na przyspieszenie okresu. Czasem zdarza się tak, że termin najbliższej miesi. Brak okresu - najczęstsze przyczyny i metody leczenia. Kiedy kobieta zastanawia się, dlaczego jej okres s Brak okresu od razu nasuwa na myśl ciążę. Kiedy wynik testu jest negatywny, jesteśmy zaskoczone. Zaburzenia cyklu miesiączkowego mogą wynikać również z innych przyczyn. Brak okresu, test negatywny – co może oznaczać taki stan rzeczy? spis treści 1. Charakterystyka i przyczny braku regularnego miesiączkowania 2. Chorobowe i niechorobowe braku miesiączkowania 1. Charakterystyka i przyczny braku regularnego miesiączkowania Cykl miesiączkowy to mechanizm biologiczny, który co miesiąc przygotowuje kobietę do zajścia w ciążę. Warto poznać szczegóły procesu, który istotnie wpływa na całe życie kobiety. W jaki sposób organizm kobiety przygotowuje się do poczęcia? Co miesiąc macica wyścielana jest błoną śluzową [endometrium), w której powinien zagnieździć się zarodek. Jeżeli nie dochodzi do zapłodnienia, endometrium jest wydalane z kobiecych dróg rodnych. To właśnie podczas miesiączki organizm pozbywa się strzępków niepotrzebnej już błony śluzowej. Endometrium wydostaje się z kobiecego ciała wraz z krwią też brak okresu uznawany jest za pierwszy, konkretny objaw ciąży. Co jeśli jest brak okresu test negatywny? Zobacz film: "Choroby serca najczęstszą przyczyną zgonów Polaków" Brak okresu test negatywny może mieć przyczyny w chorobie, ale i w czynnikach niechorobowych Brak okresu test negatywny oznacza także zaburzenia cyklu miesiączkowego. Na taki stan może mieć wpływ wiele czynników – zaburzenia hormonalne, infekcja intymna, stres. Warto jednak wiedzieć, że kilka dni opóźnienia nie oznacza najczęściej problemów natury zdrowotnej. Chwilowe zaburzenie dotyczące daty wystąpienia miesiączki może być chociażby rezultatem długiej podróży lub silnych przeżyć natury emocjonalnej. W takich przypadkach odchylenia są normą. Niepokojący jest jednak zupełny brak okresu test negatywny. 2. Chorobowe i niechorobowe braku miesiączkowania Brak okresu negatywny test to także sygnał o chorobie. Zaliczymy do nich następujące schorzenia: nadczynność i niedoczynność tarczycy, guzy na jajnikach i nadnerczach, zespół policystycznych jajników, zespół Ashermaa oznaczający zrosty w macicy, szyjce lub w pochwie, guzy mózgu, hiperprolaktynemia, zespół Cushinga, cukrzyca, niewydolność ciałka żółtego. Brak miesiączki negatywny test może wystąpić również przy czynnikach niechorobowych. Oto niektóre przykłady: Zaburzenia wagi – brak miesiączki przy teście negatywnym wywoływany jest przez restrykcyjną dietę, która nie dostarcza organizmowi potrzebnych składników odżywczych. Brak okresu test negatywny jest wynikiem chorób o charakterze psychicznym – bulimii lub anoreksji. *Menopauza – menopauza dotyczy kobiet znajdujących się pomiędzy 44. a 45. rokiem życia. Brak okresu, test negatywny – to objaw klimakterium. Pojawiają się również takie symptomy, jak: uderzenia gorąca, wahania nastrojów, odczuwanie duszności itp. Stres – kolejnym czynnikiem wywołującym brak miesiączki jest permanentny stres. Warto pamiętać, że stres może pobudzić wydzielanie adrenaliny odpowiedzialnej między innymi za zaburzenia cyklu owulacyjnego. Brak okresu test negatywny to też zmiany hormonalne wynikające z odstawienia pigułek antykoncepcyjnych. Po odstawieniu tabletek organizm kobiety potrzebuje czasu, by wyregulować długość cykli miesiączkowych. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Opublikowano Październik 23, 2011 o 21:29. Z tego co sie orientuję to test ciążowy wykonuje się na czczo z porannego moczu najlepiej. Jesli robiłas po południu wynik mógł być "zaburzony". Poza tym test ciążowy nie ma 100% pewności, więc wynik mógł byc błędny. Możesz dla pewności wykonać badanie beta hcg z krwi. brak objawów przedokresowych - do Forum Kobiet To miejsce zostało stworzone dla pełnoletnich, aktywnych i wyjątkowych kobiet, właśnie takich jak Ty! Otrzymasz tutaj wsparcie oraz porady użytkowniczek forum! Zobacz jak wiele nas łączy ... Szukasz darmowej porady, wsparcia ? Nie zwlekaj zarejestruj się !!! Strony 1 Zaloguj się lub zarejestruj by napisać odpowiedź Posty [ 14 ] 1 2012-10-22 12:45:50 agnes0209 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2012-10-22 Posty: 2 Temat: brak objawów przedokresowych Mój problem polega na tym, że teoretycznie powinnam dostać okres wczoraj lub dziś. Ostatnimi czasy miałam go regularnie. Ale nie chodzi mi to jedynie o brak okresu, ale o jego objawy. Zawsze przed miesiączką ( tydzień przed lub nie mniej niż 4 dni przed ) miewam tzw. objawy przedokresowe. Na pewno każda z nas takowe miewa. Polegają one na lekkim pobolewaniu jajników, wzmożonych wzdęciach ( choć ja wzdęcia mam często, nie tylko w okolicach i w trakcie okresu ) oraz bólu piersi, one najwcześniej zaczynają mnie boleć i bolą zawsze, dzięki nim nie zapominam, że zbliża się okres. Jednak dziś, gdy jest dzień, w którym powinnam dostać miesiączkę, nie mam żadnych jej objawów. Nie pobolewają mnie jajniki, a przede wszystkim piersi ! Czuję się jak w normalnym dniu pomiędzy miesiączką. Nic a nic nie czuję, abym miała ją dostać, jedynie sama świadomość, że to już pora. Choć powinnam dodać, że jestem bardziej rozdrażniona i szybciej się denerwuję. Z jednej strony powinnam się cieszyć, że nie cierpię z bólów, ale jest to bardzo zastanawiające. Nie chodzi o okres, bo wiadomo może się on spóźnić z różnych powodów. Zastanawia mnie brak bólu piersi ! ?? Przez wszystkie lata, kiedy mam miesiączkę, nie miałam takiego tak kiedyś ? Możecie powiedzieć coś więcej ? Albo poprostu wyraźcie swoje zdanie Czekam na odpowiedzi 2 Odpowiedź przez Lola__27 2013-03-08 10:53:31 Lola__27 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-03-06 Posty: 9 Odp: brak objawów ja tak miałam w tym miesiącu..zadnych objawow zblizajacej się miesiączki, bolu piersi i brzucha, a miesiaczka się pojawila. Tzn cos podobnego do miesiączki. Lekkie krwawienie, zmieszane ze sluzem. Przypominajace bardziej plamienie i tak trwa już 8 dni do tego lekkie pobolewanie brzuch aco jakiś czas. Zawsze mam okres od 4-5 dni. Staram się również o powiększenie rodziny:) i nie wiem co o tym myslec. Do lekarza nie chce na razie isc i panikować ponieważ pierwszy raz mam takie objawy. Wiec również czekam na odpowiedzi. 3 Odpowiedź przez małgosia1989 2013-03-08 11:56:58 małgosia1989 Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-05-10 Posty: 1,599 Odp: brak objawów przedokresowych i ja nie mam objawów przedokresowych od kilku okresów wstecz dawniej w dany dzien lub dzien przed bolał mnie brzuch i w krzyżu a tera nic mam bardzo nieregularne okresy i w ''normalny '' dzien niespodziewanie zaczynam krwawićLola a robiłaś test? Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym i 21. 45Kacper Mikołaj ur cc 4 Odpowiedź przez Lola__27 2013-03-08 13:25:44 Lola__27 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-03-06 Posty: 9 Odp: brak objawów przedokresowychNie robiłam ,nie mam odwagi:)a raczej wątpliwości co do tego ze jestem w ciąży. Może przez to ze długo się staramy. Ale pewnie trzeba będzie cos z tym zrobić. Tym bardzie ze zawsze odczuwam dolegliwości tydz przed miesiaczka i nigdy się nie zdazylo aby ich nie było. 5 Odpowiedź przez małgosia1989 2013-03-08 13:57:07 małgosia1989 Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-05-10 Posty: 1,599 Odp: brak objawów przedokresowych a te krwawienie/pkamienie jeszcze u ciebie trwa? zrób test po co rozmyślać a jesli to nie ciąża i następn okres taki by był to wiadomo udaj się do gina bo to może hormony warióją ja też muszę iść jak nie przejdzie do poniedziałku bo takie krwawienia/plamienia mi sie nigdy nie zdarzyły Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym i 21. 45Kacper Mikołaj ur cc 6 Odpowiedź przez Lola__27 2013-03-08 15:04:36 Lola__27 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-03-06 Posty: 9 Odp: brak objawów przedokresowychTak, nadal jest. Niby okres dostałam trwał on do Pozniej był dzień przerwy i znowu się pojawilo plamienie i trwa do teraz. Lekkie, sama wkladka mi wystarcza. Tak wiec pojde po ten test i go zrobie. Zaczekam na koniec i wiadomo jak następnym razem się sytuacja powtorzy to juz ide do lekarza. Ale mam nadzieje ze to tylko jednorazowy przypadek. 7 Odpowiedź przez małgosia1989 2013-03-08 15:30:06 małgosia1989 Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-05-10 Posty: 1,599 Odp: brak objawów przedokresowych a boli cię brzuch czy coś bo mnie np chwilami pobolewa brzuch jak na okres i w krzyżu mnie boli i ciągnie się tak od poniedziałku choć tera to brązowe plamieniazdarza się ze kobieta będąca juz w ciąży w dniu miesiączki ma plamienia albo słabiutki okres,życzę aby to była ciążą:) Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym i 21. 45Kacper Mikołaj ur cc 8 Odpowiedź przez Lola__27 2013-03-08 15:36:48 Lola__27 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-03-06 Posty: 9 Odp: brak objawów przedokresowychPobolewaja mnie tylko jajniki, lekkie klocie czuje:) i taki dyskomfort jak na miesiaczke,ale to od czasu do czasu. Piersi mnie nie bola tylko tez tak dziwne uczucie jest.. Dziekuje za mile słowa:) mam nadzieje ze tak będzie. A jak nie to pewnie jeszcze nie przyszla pora:) 9 Odpowiedź przez małgosia1989 2013-03-08 19:04:14 małgosia1989 Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-05-10 Posty: 1,599 Odp: brak objawów przedokresowych ja czuję się jakos dziwnie ale to też może od przemęczenia i stresu którego ostatnio mam aż zanadto,to test robisz aż przejdzie to plamienie? Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym i 21. 45Kacper Mikołaj ur cc 10 Odpowiedź przez Lola__27 2013-03-08 19:50:59 Lola__27 Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-03-06 Posty: 9 Odp: brak objawów przedokresowychstres, przemeczenie, pogoda wszystko wpływa na nasze samopoczucie. Na szczęście idzie wiosna i człowiek az inny się robi. A z tym testem to wlasnie nie wiem.. zastanawiam się kiedy go zrobić. 11 Odpowiedź przez małgosia1989 2013-03-10 17:27:53 małgosia1989 Przyjaciółka Forum Nieaktywny Zarejestrowany: 2011-05-10 Posty: 1,599 Odp: brak objawów przedokresowych to zalezy jaką jesteś osobą cierpliwą czy raczej nie:) ale lepiej zrobić a nuż widelec to ciąża i trzba do lekarza pójść z tymi plamieniami Dziecko jest chodzącym cudem, jedynym, wyjątkowym i 21. 45Kacper Mikołaj ur cc 12 Odpowiedź przez qwa 2013-04-29 01:06:55 qwa Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2013-04-29 Posty: 1 Odp: brak objawów 6 miesięcy stosuje tabletki Yaz. W kwietniu zrobiłam sobie miesiąc przerwy. W tym czasie kochałam sie z moim chłopakiem 3 razy, z czego raz bez zabezpieczenia był to stosunek przerywany i skończył na zewnątrz. Tego dnia kochaliśmy się z soba jakies 3 razy. mam dostać miesiączkę ale nie mam żadnych jej objawów. byłam u ginekologa po recepte na tabletki przy okazji zrobił mi on USG brzuszne. Nic na nim nie było widać (jest z wcześnie). Brak objawów jest dla mnie bardzo dziwny bo zazwyczaj tydziejń przed odczówam bardzo silne bóle podbrzusza i piersi. Bardzo prosiłabym o jakąś rade. Miesiączki miewam regularne co 28 dni. Moja ostatnia była Dodam że rano nie czułam się najlepiej. Byłam strasznie zmęczona i mdliło mnie. To troche dziwne bo jak pisałam jest chyba za wcześnie na jakiekolwiek objawy. Pozdrawiam 13 Odpowiedź przez kamissqa 2014-11-10 18:03:42 kamissqa Niewinne początki Nieaktywny Zarejestrowany: 2014-11-10 Posty: 1 Odp: brak objawów przedokresowychHej mam taki problem zawsze przed dostaniem miesiączki miałam objawy takie jak mocny ból brzucha promieniujacy do kręgosłupa, było mi bardzo niedobrze czasami zwracalam. Z 3-4 tyg temu rozstalismy się z partnerem po 6,5 roku i od bardzodludługiego czasu kochalismy się bez zabezpieczeń i zazwyczaj kończył we mnie. Przed rozstaniem z nim miałam dni płodne i kochalismy się też. Powinnam dostać okres jakieś 2 tygodnie temu ale nie było go aż w końcu dostałam bez objawów i nie wiem czy to okres bo raz leci ze mnie a raz nic . Robiłam testy ale wychodziły negatywnie. Możecie coś doradzić co mam zrobić? Posty [ 14 ] Strony 1 Zaloguj się lub zarejestruj by napisać odpowiedź Zobacz popularne tematy : Mapa strony - Archiwum | Regulamin | Polityka Prywatności © 2007-2021 objawy okresu , jednak jego brak!!!!! - Witam! prosze o rade dotyczaca sponiajacego się okresu . miesiac temu kochalam się z moim chlopakiem bez zabezpieczenia . dwa dni póniej po stosunku dostałam okresu. Teraz jest juz kolejny miesiąc a moj okres się spóżnia strasznie dużo sie stresuje n

Witam. Bardzo proszę o poradę. Mam problem z miesiączką. Miesiączkuję w miarę regularnie, natomiast tym razem dzieje się inaczej. Mam 30 dzień cyklu (zwykle krwawienie występowało około 26 dnia), pojawiły się u mnie typowe objawy okresu (ból podbrzusza, kłucie w jajnikach, wzdęcie, bolesność piersi, znikome ilości wydzieliny), jednak nie zaczęło się krwawienie. Nie miałam pełnego stosunku, a plemniki nie miały innych szans, by dostać się do dróg rodnych... Ostatnio nosiłam ciężkie przedmioty, byłam też zestresowana, ćwiczyłam, nie odżywiałam się też regularnie. Co się mogło stać? Z góry dziękuję za odpowiedź. Trudno cokolwiek powiedzieć bez wizyty i badań - trzeba odwiedzić specjalistę. Pamiętaj, że odpowiedź naszego eksperta ma charakter informacyjny i nie zastąpi wizyty u lekarza. Inne porady tego eksperta Monika Sieńkowska - Kamińska

Brak okresu najczęściej jest związany z zajściem w ciążę, ale powody braku miesiączki mogą być różne. To m.in. zaburzenia hormonalne na skutek nadczynności lub niedoczynności tarczycy, hiperprolaktynemii, zespołu policystycznych jajników oraz menopauzy. Brak miesiączki może być skutkiem odchudzania. Cykl miesiączkowy

Okres spóźnia mi się już ponad 2 tygodnie, nie mam tez żadnych oznak tego by miał niedługo nadejść. Okres mam od jakiegoś czasu nieregularny, ale nigdy nie spóźniał się aż tak. Ciąża jest wykluczona chyba że 5 miesiąc. Do tego wyskoczyła mi wysypka na podbródku i szyji. Kiedyś podejrzewano u mnie niedoczynnosc tarczycy i wynik byl ponad 4 a teraz go powtórzyłam i wyszło Czego mogą być to objawy i do jakiego lekarza powinnam się udać? KOBIETA, 20 LAT ponad rok temu Ginekologia Niedoczynność tarczycy Nieregularne miesiączki Endokrynologia Wysypka Tarczyca

^{Re: 34 dc..brak okresu, test negatywny…. CO MYSL. Byłam wczoraj u gina…..mówił, ze raczej nie jestem w ciąży.Dał mi luteine na wywołanie. Ale mówił, ze i to mi nie odpowie mi na 100 % czy nie ma ciąży, bo jest taka ewentualność, ze zapłodnienie mogło być np. 24 dnia cyklu. jeszcze nie zaczelam brac tej luteiny- okresu nie ma}

Objawy okresu mogą być bardzo uciążliwe i dokuczliwe. Mówimy wówczas o zespole napięcia przedmiesiączkowego. Przed miesiączką zachodzą pewne zmiany w organizmie kobiety, a wszystko to dzieje się za sprawą wahania stężenia hormonów. Objawy okresu u kobiety dorosłej różnią się nieco od symptomów, jakie doznawać będzie dziewczynka przed pierwszą miesiączką. Większość objawów okresu u każdej z kobiet wygląda podobnie. spis treści 1. Czym jest miesiączka (okres)? 2. Objawy pierwszej miesiączki 3. Objawy okresu 4. Zespół napięcia przedmiesiączkowego 5. Domowe sposoby na zespół napięcia przedmiesiączkowego rozwiń 1. Czym jest miesiączka (okres)? Miesiączka nazywana również okresem, to cykliczne złuszczanie się błony macicy. Krwawienie pojawia się średnio co 28–32 dni i trwa od 3 do 5 dni. Mogą występować niewielkie przesunięcia terminu pojawienia się miesiączki. Nie jest to powód do niepokoju, o ile wahania takie nie występują zbyt często. Jeśli miesiączka opóźni się raz na jakiś czas, np. raz na 3 lub 6 miesięcy, najprawdopodobniej jest to spowodowane czynnikiem tymczasowym, do których zaliczamy np.: stres, przyjmowanie leków, infekcje, wysiłek, zmianę warunków atmosferycznych. Jeśli natomiast mamy do czynienia z bardzo częstym opóźnianiem się okresu, różną długością jego trwania, brakiem krwawienia lub zbyt obfitą miesiączką, należy udać się na wizytę do lekarza ginekologa. Specjalista po przeprowadzeniu odpowiednich badań zleci właściwe leczenie. Zobacz film: "Antykoncepcja a PMS" Najczęstszym i najbardziej charakterystycznym objawem miesiączki są bóle brzucha 2. Objawy pierwszej miesiączki Pierwsze krwawienie miesiączkowe, inaczej nazywane pierwszą miesiączką lub menarche, jest dowodem na dojrzałość płciową kobiety, jednak kilka pierwszych cyklów menstruacyjnych jest bezowulacyjnych. Pierwsza miesiączka u dziewczynek pojawia się średnio około 13. roku życia, może jednak wystąpić już u dziewczynek 10-letnich albo dopiero nawet u 16-letnich. Ma to zazwyczaj związek genetyczny, bowiem zależy od tego, w jakim wieku pierwszej miesiączki dostała mama, siostra lub babcia. Objawy okresu dorosłej kobiety różnią się od tych, które będzie odczuwać dziewczynka dopiero zaczynająca miesiączkować, z tego powodu znacznie łatwiej rozpoznać dorosłej kobiecie zbliżający się okres. Nastolatki, które rozpoczynają miesiączkowanie, nie odczuwają zazwyczaj przez pierwsze dwa lata dokuczliwych symptomów. Na dodatek – pierwsza menstruacja pojawia się zwykle nieoczekiwanie, a objawy miesiączki mogą być niezauważone. Nie dochodzi zazwyczaj do bólów brzucha i kręgosłupa oraz wahań nastrojów. Jeśli do 16. roku życia nie zostaną zaobserwowane żadne objawy okresu, należy udać się do ginekologa lub endokrynologa dziecięcego. Również pojawienie się zbyt wczesnej miesiączki, np.: przed 9. rokiem życia, należy traktować jako sygnał alarmowy i udać się z dzieckiem do lekarza. 3. Objawy okresu Objawy okresu mogą występować grupami lub pojedynczo. Nasilenie poszczególnych symptomów to kwestia spersonalizowana. U ponad 80 proc. kobiet występują podobne objawy okresu. Istnieje ich bardzo wiele, ale zazwyczaj mamy do czynienia tylko z kilkoma dolegliwościami. Należą do nich: bóle podbrzusza i kręgosłupa (symptomy te związane są przede wszystkim ze skurczami macicy wywołanymi przez hormony. W celu pozbycia się strzępków endometrium macica doznaje skurczy), huśtawki nastrojów, drażliwość, zwiększony apetyt, obrzęk piersi oraz ból gruczołów piersiowych ( przyczyną takiego stanu są zmiany na tle hormonalnym), trądzik, obrzęki, zaparcia, zmęczenie, migrena, wzrost masy ciała o 2–3 kg, podwyższona temperatura ciała. Dosyć częstym symptomem miesiączki jest mniej obfita wydzielina z pochwy. Przedstawicielki płci pięknej mogą zaobserwować ciemnobrunatny śluz. Organizm kobiety funkcjonuje między innymi w oparciu o cykl miesiączkowy. Nawet, jeśli kobieta nie prowadzi kalendarza menstruacyjnego, jest w stanie przewidzieć, kiedy nadejdą te dni. Objawy miesiączki związane są z wahaniami stężenia hormonów. Zdarzają się sytuacje, w których krwawienie miesięczne nie daje wcześniej żadnych symptomów. W przypadku bardzo nasilonych objawów okresu należy udać się do lekarza rodzinnego, który przepisze środki przeciwbólowe. W razie nieustąpienia symptomów konieczna może być wizyta u ginekologa. 4. Zespół napięcia przedmiesiączkowego Zespół napięcia przedmiesiączkowego, czyli PMS, jest uważany za jednostkę chorobową, która występuje cyklicznie. Przy PMS objawy okresu zaczynają się od 3 do 10 dni przed krwawieniem i nasilają się stopniowo w miarę zbliżania się miesiączki. Objawy okresu związane z PMS najczęściej ustępują w pierwszym dniu krwawienia. Najczęściej PMS pojawia się u kobiet między 30. a 40. rokiem życia, ale może także zdarzyć się u młodszych pań. Dolegliwości sugerujące zespół napięcia przedmiesiączkowego nie różnią się od objawów okresu, ale są dużo bardziej nasilone. W skrajnych przypadkach potrafią rozstroić życie i normalne funkcjonowanie. Zdaniem specjalistów zespół napięcia przedmiesiączkowego wywołany jest zaburzeniami hormonalnymi, które są ściśle związane z cyklem płciowym. Pierwsza połowa cyklu objawia się wzrostem poziomu estrogenów, druga zaś wzrostem stężenia progesteronu. Zespół napięcia przedmiesiączkowego może objawiać się: rozdrażnieniem, płaczliwością, wahaniami nastroju, obniżeniem koncentracji, bólami głowy, obrzmieniem (zazwyczaj spowodowane jest ono zatrzymaniem wody w organizmie kobiety), zwiększonym apetytem na słodkie przekąski, wzrostem masy ciała (średnio o około 3 kilogramy), przygnębieniem, smutkiem, przejściowymi problemami związanymi z trądzikiem. Leczenie PMS polega na zażywaniu leków przeciwbólowych. Lekarz ginekolog może zalecić przyjmowanie środków długofalowo i dodatkowo wskazać hormonoterapię, przepisać leki uspokajające lub przeciwdepresyjne. Niezwykle ważne jest również łagodzenie objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. W dolegliwościach przedmiesiączkowych mogą pomóc następujące czynności: delikatny wysiłek fizyczny, zdrowy sen, dieta bogata w witaminy i składniki mineralne, właściwe nawadnianie organizmu. Choć o zespole napięcia przedmiesiączkowego krążą już niemalże legendy, symptomy PMS nie u każdej kobiety przebiegają tak samo. Należy podkreślić również, że problem ten nie dotyczy wszystkich kobiet. 5. Domowe sposoby na zespół napięcia przedmiesiączkowego Zespół napięcia przedmiesiączkowego potrafi uprzykrzyć życie wielu kobietom. Istnieją pewne domowe sposoby na dolegliwości związane z PMS. Kobiety, które zmagają się z nieprzyjemnymi objawami zespołu napięcia przedmiesiączkowego powinny przede wszystkim unikać drinków alkoholowym, produktów solonych, wysoko przetworzonych. Niewskazane jest również spożywanie kiszonych ogórków, ostrych przypraw, dań ciężkostrawnych. Stosowanie odpowiedniej diety może pomóc w walce z nieprzyjemnym czasem w cyklu miesiączkowym. W łagodzeniu objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego mogą pomóc również napary ziołowe z: chmielu zwyczajnego (zioło to przeciwdziała bezsenności), kozłka lekarskiego (zioło wykazuje działanie uspokajające), melisy (zioło wykazuje działanie uspokajające), pokrzywy (wykazuje działanie moczopędne), korzenia mniszka lekarskiego (wykazuje działanie moczopędne), dziurawca zwyczajnego (zioło wykazuje działanie przeciwdepresyjne, usprawnia funkcjonowanie układu trawiennego). Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy

Jeśli te objawy brzmią znajomo, zdecydowanie warto o tym porozmawiać z lekarzem rodzinnym. Nie martw się, albo, jak istnieje wiele różnych kursów leczenia. karmienie piersią. wiadomo, że kiedy karmisz piersią swoje nowe dziecko, powrót okresu może potrwać kilka miesięcy.

Brak okresu - najczęstsze przyczyny spóźniającej się miesiączki Opublikowano: 18:12Aktualizacja: 09:42 Brak okresu (miesiączki) to objaw najczęściej kojarzony z ciążą. Przyczyn spóźniającego się okresu może być jednak wiele. Chcesz wiedzieć, ile może spóźnić się okres i jakie są najczęstsze przyczyny braku miesiączki? Poniżej przedstawiamy najważniejsze fakty. Ile może spóźnić się okres?Najczęstsze przyczyny braku okresuSpóźniający się okres – czy to już menopauza (klimakterium)?Zaburzenia hormonalne a brak miesiączkiCukrzyca a brak okresuJakie badania zrobić przy spóźniającym się okresie?Brak miesiączki – leczenie Ile może spóźnić się okres? Spóźniający się okres to zjawisko, którego w swoim życiu doświadczyła chyba każda kobieta. Brak miesiączki w spodziewanym terminie może przysporzyć sporo stresu szczególnie osobom obawiającym się niechcianej ciąży, ale jeśli okres spóźnia się sporadycznie, nie powinien być to raczej powód do zmartwień. Przyjmuje się, że cykl miesiączkowy kobiety trwa 28 dni. Za prawidłowe uznawane są jednak cykle mieszczące się w przedziale od 24 do 35 dni. Samo krwawienie według badań powinno trwać od 3 do 8 dni. Jeśli raz na jakiś czas zauważasz wahania o 2-3 dni, to taka sytuacja mieści się w granicach normy. Ile więc może się spóźnić okres? Nie więcej niż 3 dni. Większe wahania w długości cyklu miesiączkowego, szczególnie jeśli zdarzają się często, nazywamy cyklami nieregularnymi. Warto porozmawiać o nich ze swoim ginekologiem. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Naturell Uromaxin + C, 60 tabletek 15,99 zł Odporność WIMIN Twój mikrobiom, 30 kaps. 79,00 zł Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z Twoim mikrobiomem, 30 saszetek 139,00 zł Zdrowie umysłu, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z głębokim skupieniem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność, Good Aging Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek 70,00 zł Ciąża – dzięki testom domowym dostępnym w aptekach i drogeriach bardzo szybko można sprawdzić, czy przyczyną zaburzeń miesiączki jest ciąża. Test ciążowy wykrywa obecność w moczu hormonu HCG, który zaczyna wytwarzać zarodek tuż po zagnieżdżeniu w macicy. Dzięki temu wiarygodny wynik testu można uzyskać już 8-10 dni po momencie, w którym mogło dojść do zapłodnienia. Wynik uzyskany w teście najlepiej jednak dodatkowo potwierdzić na zleconych przez ginekologa laboratoryjnych badaniach krwi lub moczu. Nadmiar stresu – problemy w pracy, duża prędkość życia, presja – wszystko to wywołuje duży stres. W jego wyniku wiele kobiet doświadcza zaburzeń cyklu menstruacyjnego. Pod wpływem stresu organizm zwiększa produkcję prolaktyny. To hormon, którego duża ilość w organizmie może zatrzymać owulacje. Wpływa więc na długość cyklu i wpływa na zwiększenie poziomu hormonów kory nadnerczy. Odstawienie antykoncepcji – tabletki antykoncepcyjne regulują cykl kobiety niemalże co do dnia i godziny. Ich działanie opiera się na zmianie proporcji poszczególnych hormonów w organizmie. Celem jest niedopuszczenie do owulacji, podczas której może dojść do zapłodnienia. Nic dziwnego więc, że po odstawieniu tabletek organizm musi na nowo uregulować gospodarkę hormonalną. Zaburzenia te nie są jednak normą. Mogą, ale nie muszą wystąpić. Dlatego kobiety, które nie planują ciąży pomimo zaprzestania przyjmowania tabletek, szczególnie wtedy muszą uważać. Restrykcyjna dieta – do prawidłowego działania organizmu, a co za tym idzie do prawidłowego utrzymania gospodarki hormonalnej niezbędna jest zdrowa, zbilansowana dieta. Gdy w diecie brakuje niezbędnych węglowodanów, białka czy witamin może dojść do zaburzeń lub zatrzymania miesiączkowania. Spadek poziomu tkanki tłuszczowej poniżej 16 proc. u większości kobiet zatrzymuje miesiączkowanie. Nadmierny wysiłek fizyczny – regularna aktywność fizyczna jest dla organizmu korzystna. Jednak przy zbyt częstej i intensywnej aktywności fizycznej organizmowi może zabraknąć energii na prawidłowe działanie wszystkich układów. W takich sytuacjach często w pierwszej kolejności dochodzi do zaburzeń układu rozrodczego. Problem zatrzymania miesiączkowania przy wzmożonym wysiłku fizycznym jest częstą dolegliwością kobiet zawodowo uprawiających sport. Podróże – kolejną przyczyną tymczasowych zaburzeń cyklu menstruacyjnego mogą być podróże. Szczególnie te odległe, podczas których zmienia się strefy czasowe. Organizm ma swój ustabilizowany rytm dobowy i zegar biologiczny. Od tego uzależniona jest prawidłowa praca organów, które odpowiadają także za produkcję hormonów, a hormony regulują miesiączkowanie u kobiety. Spóźniający się okres – czy to już menopauza (klimakterium)? Uderzenia gorąca, poty, problemy ze snem, zmęczenie, zaburzenia nastroju oraz właśnie brak okresu lub nieregularne miesiączki to typowe objawy menopauzy. Menopauza nazywana inaczej klimakterium, najczęściej rozpoczyna się u kobiet pomiędzy 44. a 56. rokiem życia. Wiąże się z zanikiem miesiączkowania, czyli zakończeniem okresu płodności kobiety. Menopauza coraz częściej rozpoczyna się u młodszych niż statystycznie kobiet. Część z nich już w wieku 40. często wkraczają w okres “przekwitania”. W takich przypadkach mówi się o przedwczesnej menopauzie lub przedwczesnym wygaśnięciu funkcji jajników. Sygnałem zapowiadającym okres “przekwitania” są coraz rzadsze, nieregularne miesiączki. Zaburzenia hormonalne a brak miesiączki Przyczyną zmian w cyklu menstruacyjnym mogą być również zaburzenia hormonalne. Wśród najczęstszych problemów pojawia się zespół policystycznych jajników. To schorzenie uwarunkowane genetycznie, które prowadzi do zaburzeń syntezy estradiolu z nadmiarem męskiego hormonu testosteronu, insulinooporności z nadmiernym wydzielaniem IGF, czy zbyt wysokiego poziomu hormonu luteinizującego. Zaburzenia hormonalne mogą być również powodowane chorobami tarczycy, takimi jak na przykład choroba Hashimoto czy niedoczynność tarczycy. Cukrzyca a brak okresu Cukrzyca jak najbardziej może mieć wpływ na cykl menstruacyjny. Przede wszystkim u dziewczynek, które chorują na cukrzycę typu 1, okres pojawia się około rok później niż u ich rówieśniczek. Często zdarza się też, że pacjentki chorujące na cukrzycę miesiączkują nieregularnie, szczególnie jeśli choroba jest słabo kontrolowana. Na skutek złego wyrównania cukrzycy może również wystąpić dysfunkcja przysadki, która może wywołać wtórny brak miesiączki. Jakie badania zrobić przy spóźniającym się okresie? Okres spóźnia się już 3 dni i zaczynasz martwić się na poważnie? Najpierw zrób test ciążowy. Kupisz go niemal wszędzie, w dodatku jest stosunkowo niedrogi i łatwy w użyciu. Nie trzeba mieć specjalnych kwalifikacji, by dzięki niemu w szybkim czasie potwierdzić lub wykluczyć ewentualną ciążę. Okresu nadal brak, a test wyszedł negatywny? Najlepiej wybierz się do ginekologa, który poza wykonaniem standardowego badania najprawdopodobniej wystawi ci skierowanie na badania hormonalne oraz USG. Brak miesiączki – leczenie Skutki długotrwałego braku miesiączki to przede wszystkim niepłodność, zaburzenia, funkcji układu endokrynnego i stanu psychicznego. Do tego dochodzą skutki chorób, które brak okresu wywołały. Leczenie będzie przebiegało bardzo różnie w zależności od przyczyny. Na pewno wśród lekarskich zaleceń może znaleźć się zmiana trybu życia, jeśli ginekolog uzna, że powodem zatrzymania miesiączki mogły być na przykład stres, zbyt restrykcyjna dieta, czy obciążające organizm treningi. Często zdarza się też, że lekarze przepisują tabletki hormonalne, chociaż wcale nie jest to jedyna możliwość. Po prostu starannie wybierz lekarza i postaraj się mu zaufać. Na pewno pomoże ci znaleźć przyczynę braku okresu i zaleci odpowiednie leczenie. Bibliografia: Zobacz także Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Zuzanna Kowalewska Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy

^{Brak okresu po odstawieniu tabletek. Jak przekonują specjaliści, brak okresu po odstawi. Test ciążowy online. Opóźnienie okresu Spóźniony okres to niekonieczni. Brak okresu - najczęstsze przyczyny i metody leczenia. Kiedy kobieta zastanawia się, dlaczego jej okres s}

Dzień dobry! Należy pamiętać, że prezerwatywa nie ma 100 procentowej skuteczności antykoncepcyjnej. Według wskaźnika Pearla, który określa ile ze 100 kobiet zajdzie w ciążę stosując daną metodę antykoncepcji w ciągu roku dla prezerwatywy wynosi 3 (przy prawidłowym stosowaniu ) do 14 ( stosowanie typowe). Oznacza to, iż 3-14 kobiet zajdzie w ciążę. Uważam, że w tym przypadku jeżeli miesiączka nie pojawia się przez tak długi czas trzeba zrobić przede wszystkim test ciążowy. Jeżeli test będzie negatywny, a miesiączka nie wystąpi trzeba udać się na wizytę do ginekologa, by wyjaśnić przyczynę jej braku. Pozdrawiam!

^{Cz, 02-10-2014 Forum: (Brak) Seks(u) w małżeństwie - Re: Brak ochoty ----Libido Infekcja-cykl bezowulacyjny? ,75 - infekcja, ból jajnika 14dc-36,70 - infekcja, ból jajnika 15dc-36,28 - infekcja, ból jajnika - spadek o 0,42 - bardzo martwi mie ten duży spadek temperatury , który wg mojej wiedzy nie jest prawidłowy.} Witam. Mam pytanie odnośnie objawów okresu. Od zawsze pobolewaly mnie lekko plecy i miałam wrażliwe piersi tak tydzień przed miesiączką. Okres miałam jak w zegarku lecz od mniej więcej kwietnia gdy zaczelismy się starać o dzidziusia wszystkie objawy przed okresem ustąpiły nie bolą mnie piersi w ogóle a okres już nnie jest już tak regularny. To juz trzeci cykl i nic..

Spóźnianie się miesiączki występuje bardzo często u wielu kobiet. Istnieje wiele czynników powodujących taki stan, najczęstsze to stres, nadmierny wysiłek fizyczny, infekcje, rzadziej zaburzenia hormonalne czy inne choroby narządu rodnego. W związku z tym, że występują u Pani objawy w postaci bólu, proponuję zgłosić się do

Wyróżnia się dwie główne przyczyny braku okresu: pierwotne – jest o nich mowa, gdy pierwsza miesiączka nie pojawiła się pomimo osiągnięcia wieku, w którym powinna wystąpić, czyli 14 lat; wtórne – występują u osób, które regularnie miesiączkowały, ale z przyczyn innych niż ciąża, przestały to robić.

Dr n. med. Bogdan Ostrowski Ginekolog , Boguchwała. 84 poziom zaufania. Aby dostać się do ginekologa nie jest wymagane skierowanie od lekarza rodzinnego. Pani jest osobą pełnoletnią i do Pani decyzji należy kwestia zgłoszenia się na badanie ginekologiczne. Wtórny brak miesiączki (czyli taki, który występuje po okresie mniej lub

We wszystkich innych przypadkach trzeba odnaleźć przyczynę braku okresu. Gdy miesiączka się nie pojawia albo zastępuje ją lekkie brązowe plamienie, może to oznaczać: zaburzenia hormonalne. niedoczynność lub nadczynność tarczycy. cukrzycę. stres. zmianę diety (np. na drastyczną) zmianę strefy klimatycznej. choroby jajników.

Brak okresu i ból piersi a ciąża przy negatywnych testach ciążowych – odpowiada Lek. Maja Sidor-Lenkiewicz Brak okresu, negatywny test ciążowy a prawdopodobieństwo ciąży – odpowiada Lek. Izabela Ławnicka ^{Negatywne testy ciążowe i bHCG oraz brak okresu – odpowiada Lek. Jacek Ławnicki Brak miesiączki - wynik testu negatywny – odpowiada Lek. Maja Sidor-Lenkiewicz Czy to ciąża? Stosunek bez zabezpieczenia}

Brak okresu może być spowodowany różnymi rzeczami: zmiana klimaty, stres, zmiana diety, jakieś choroby. Ale to tylko lekarz może Ci pomóc. Powodzenia pozdrawiam Milena. Pt, 02-04-2004 Forum: ciąża :-) - Re: Brak okresu

YtPxw.